Εξερευνώντας τον κόσμο του τσαγιού

Μαρόκο

Το μαροκινό τσάι, ή “athay“, κατέχει ιδιαίτερη θέση στη μαροκινή κουλτούρα και κουζίνα. Είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό ρόφημα- είναι ένα σύμβολο γενναιοδωρίας, φιλοξενίας και τρόπου ζωής. Σε μια χώρα όπου το τσάι είναι τόσο σεβαστό όσο και η πλούσια ιστορία της, το Μαρόκο έχει γίνει ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς τσαγιού στον κόσμο. Το Μαρόκο φημίζεται για το τσάι μέντας, επίσης γνωστό ως τσάι μέντας Maghrebi.

Είτε περπατάς σε ένα μαροκινό χωριό είτε εξερευνάς τους πολυσύχναστους δρόμους μιας πόλης, θα διαπιστώσεις ότι όπου κι αν πας, οι ντόπιοι θα σε καλούν να πιεις μαζί τους ένα φλιτζάνι τσάι.

Για τους Μαροκινούς, η τέχνη της παρασκευής και της απόλαυσης του τσαγιού είναι μια παράδοση που περνάει από γενιά σε γενιά. Δεν είναι απλώς ένα ποτό αλλά μια ιερή τελετουργία, μια μορφή τέχνης από μόνη της. Είτε περπατάς σε ένα μαροκινό χωριό είτε εξερευνάς τους πολυσύχναστους δρόμους μιας πόλης, θα διαπιστώσεις ότι όπου κι αν πας, οι ντόπιοι θα σε καλούν να πιεις μαζί τους ένα φλιτζάνι τσάι. Πρόκειται για μια σιωπηλή πρόσκληση, ένα έθιμο που ενσαρκώνει το μαροκινό πνεύμα της γενναιοδωρίας και της φιλοξενίας. Μια τυπική μαροκινή τελετή τσαγιού διαρκεί από 30 λεπτά έως μία ώρα.

Οι Μαροκινοί σερβίρουν τσάι μέντας τρεις φορές χωρίς να αλλάζουν τα φύλλα τσαγιού. Σύμφωνα με ένα διάσημο ρητό του Μάγκρεμπ, που αποτυπώνει γιατί το τσάι σερβίρεται πάντα τρεις φορές: το πρώτο ποτήρι είναι τόσο πικρό όσο η ζωή,το δεύτερο ποτήρι είναι τόσο δυνατό όσο η αγάπη, το τρίτο ποτήρι είναι τόσο απαλό όσο ο θάνατος.

Πριν ξεκινήσει η διαδικασία παρασκευής του τσαγιού, οι παρευρισκόμενοι πλένουν τα χέρια τους σε ένα μικρό μπολ με νερό με άνθη πορτοκαλιάς. Κατά τη διάρκεια της τελετής τσαγιού, ο οικοδεσπότης κάθεται μπροστά σε έναν δίσκο με διακοσμημένα ποτήρια και δύο τσαγιέρες. Φρέσκα φύλλα μέντας (ή άλλα βότανα), αποξηραμένα φύλλα πράσινου τσαγιού, ζάχαρη και βραστό νερό πρέπει να βρίσκονται κοντά. Η έγχυση γίνεται συνήθως από ύψος 30cm ή περισσότερο. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι Μαροκινοί είναι τόσο ιδιαίτεροι στο να ρίχνουν το τσάι από ύψος. Φυσικά, ο κύριος λόγος είναι για να έχει το τσάι ένα στρώμα αφρού στην κορυφή. Εάν ο αφρός δεν είναι επαρκής, ο οικοδεσπότης μπορεί να ετοιμάσει το τσάι από την αρχή. Πολλοί όμως πιστεύουν ότι το χύσιμο του τσαγιού από ύψος εξασφαλίζει ότι το τσάι αερίζεται και κερδίζει το οξυγόνο, που έχασε κατά το βράσιμο του νερού. Ένας άλλος λόγος είναι ότι η έγχυση του τσαγιού από ύψος μειώνει τη θερμοκρασία του αρκετά, ώστε να μην ζεματιστούν οι καλεσμένοι.

Φρέσκα φύλλα μέντας (ή άλλα βότανα), αποξηραμένα φύλλα πράσινου τσαγιού, ζάχαρη και βραστό νερό πρέπει να βρίσκονται κοντά.

Τουρκία

Στην Τουρκία, η κουλτούρα του τσαγιού αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής ζωής και παίζει σημαντικό ρόλο στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Το τουρκικό τσάι, τοπικά γνωστό ως “çay“, είναι ένα αγαπημένο ρόφημα που ενώνει τους ανθρώπους σε όλη τη χώρα. Η κουλτούρα του τσαγιού στην Τουρκία χαρακτηρίζεται από τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο παρασκευάζεται και σερβίρεται το τσάι. Τα φύλλα μαύρου τσαγιού, που καλλιεργούνται κυρίως στους καταπράσινους κήπους τσαγιού της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας, παρασκευάζονται σε ειδικές διπλά στοιβαγμένες τσαγιέρες, γνωστές ως “çaydanlık“. Το κάτω δοχείο χρησιμοποιείται για να βράσει το νερό, ενώ το πάνω δοχείο περιέχει τα φύλλα τσαγιού. Μόλις παρασκευαστεί, το συμπυκνωμένο τσάι αραιώνεται με ζεστό νερό για να επιτευχθεί η επιθυμητή γεύση.

Σύμφωνα με έκθεση του FAO (Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών), η Τουρκία είναι ο 6ος μεγαλύτερος παραγωγός τσαγιού στον κόσμο.

Το τουρκικό τσάι σερβίρεται συνήθως σε μικρά ποτήρια σε σχήμα τουλίπας, επιτρέποντας να εκτιμηθεί πλήρως η ζωντανή κόκκινη απόχρωση και το πλούσιο άρωμά του. Εκτός από την κατανάλωση στο σπίτι, το τσάι απολαμβάνεται επίσης, στα “çay bahçesi“. Πρόκειται για μέρη όπου οι άνθρωποι μπορούν να κοινωνικοποιηθούν, να παίξουν παιχνίδια ή απλώς να χαλαρώσουν πίνοντας ένα ποτήρι τσάι. Τα σπίτια τσαγιού αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της τουρκικής κουλτούρας και χρησιμεύουν ως σημαντικοί χώροι συγκέντρωσης. Αυτή η κουλτούρα του τσαγιού δεν περιορίζεται σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή- διαπερνά κάθε γωνιά της Τουρκίας, από την πολυσύχναστη Κωνσταντινούπολη (Istanbul) μέχρι τη ζωντανή Σμύρνη, όπου ντόπιοι και επισκέπτες μπορούν να συμμετέχουν στη διαχρονική τελετουργία της κατανάλωσης τσαγιού, της συζήτησης και της θερμής φιλοξενίας που χαρακτηρίζει την τουρκική κουλτούρα.